ensonhaber.com
Şubat 2022’de başlamış olan Rusya ve Ukrayna arasındaki cenk devam ediyor..
Ukrayna, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusunda soykırım yaşandığını iddia ederek ülkesinin işgalini haklı göstermek için yanlış yere kullanarak internasyonal hukuku kötüye kullanma ettiğini savunarak dava açmıştı.
Internasyonal Hakkaniyet Divanı, Rusya ile ilgili kararını duyurdu..
“Rusya anlaşmayı ihlal etti”
BM’nin yargı organı UAD, Rusya’nın, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine Dair Internasyonal Sözleşme (CERD) ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Sözleşme’nin (ICSFT) birçok maddesini ihlal etmiş olduğu nedeni öne sürülerek Ukrayna tarafınca oluşturulan davada nihai kararını deklare etti.
Rusya’nın Ukrayna’nın doğusunda Terörle Savaşım Anlaşması’nı ihlal etmiş olduğu açıklandı.
Kararın açıklanmış olduğu oturumda, Ukrayna tarafını Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve Dışişleri Bakanlığı Internasyonal Hukuk Genel Direktörü Oksana Zolotaryova temsil ederken, Rusya tarafını, Büyükelçi Gennady Kuzmin ve avukat Kirill Udovichenko temsil etti.
Terörizmin finansmanı
Sonucu okuyan UAD’nin ABD’li Başyargıcı Joan Donoghue Ukrayna’daki mevcut durumun, dava mevzusu olayların başladığı 2014’ten oldukça değişik bulunduğunu belirtti.
Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçılara tabanca verilmesinin, Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi kapsamında olmadığı kaydedilen kararda, terörizmin finansmanı kapsamında yalnız para ve para yerine geçen muadillerinin yer almış olduğu açıklandı.
Kararda, Rusya’nın, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıların finanse edilmesine yönelik Ukrayna’nın iddialarını gerektiği şekilde soruşturmayarak Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi’ni ihlal etmiş olduğu belirtilirken, Rusya’nın ICSFT’nin birçok maddesini ihlal etmiş olduğu yönündeki Ukrayna’nın iddialarının kafi düzeyde ispatlanmadığı ifade edildi.
Divan, Ukrayna’nın, Rusya’nın ICSFT’nin öteki maddelerini de ihlal etmiş olduğu şeklindeki öteki tüm iddialarını reddetti.
Irk ayrımcılığı
Rusya’nın, Kırım’da Ukrayna dilinde eğitimi kısıtlanmasının Irk Ayrımcılığı Sözleşmesi’nin 2. ve 5. maddelerinin ihlali anlamına geldiği anlatılan kararda, Ukrayna’nın CERD kapsamındaki öteki tüm taleplerinin de reddedildiği açıklandı.
Kararda, Rusya’nın, Kırım meclisine yönelik kısıtlamaları kaldırması ve dava süreci devam ederken durumu ağırlaştırmamasını emreden 19 Nisan 2017’deki önlem kararlarını da ihlal etmiş olduğu kaydedildi.
Dava, Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi’nin ihlali nedeni öne sürülerek Divan önüne getirilen ilk uyuşmazlık olarak dikkati çekiyor.
Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açmış olduğu davalar
Ukrayna, 16 Ocak 2017 tarihinde UAD nezdinde açmış olduğu davada, 2014 yılından bu yana Rusya’nın ICSFT kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ederek Ukrayna’nın doğusunda Ukrayna Devleti’nin otoritesine karşı silahlı bir ayaklanma başlattığını iddia etmişti.
Ukrayna ek olarak Rusya Federasyonu’nun 2014’ten bu yana CERD kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ederek Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde “Rus olmayan etnik gruplara karşı sertlik ve sindirme ortamı” yarattığını ileri sürmüştü.
Ukrayna, Rusya’nın Malezya Havayolları’na ilişkin MH17 sefer sayılı uçağın düşürülmesi de dahil olmak suretiyle ülkenin doğusundaki hücum ve suçlar için tazminat ödemesini istemişti.
Ukrayna’nın iddiasına nazaran, Rusya destekli isyancılar 17 Temmuz 2014’te MH17 sefer sayılı Malezya Havayollarına ilişkin uçağı düşürerek 298 yolcu ve mürettebatın tamamının ölümüne niçin olmuştu.
Rusya vakayla ilgisi bulunduğunu reddederken, Hollanda’da mahalli mahkeme Kasım 2022’de iki Rus ve Moskova yanlısı bir Ukraynalıyı saldırıdaki rolleri sebebiyle mahkum ederek gıyaplarında yaşam boyu hapis cezasına hükmetmişti.
Hollanda ve Ukrayna’nın, ek olarak MH17 sebebiyle Rusya’ya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki dava da devam ediyor.
Bugün nihai sonucu verilen davanın yanı sıra, Ukrayna’nın, Rusya’ya karşı UAD’de açmış olduğu, Soykırım Sözleşmesi’nin ihlaline ilişkin ikinci bir dava bulunuyor.
1948 tarihindeki Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşmesi’nin ihlaline ilişkin ikinci davadaki “yargı yetkisi ve kabul edilebilirlik” şartlarına ilişkin karar cuma günü açıklanacak..