DHA
Aşırı sıcaklar nemli havanın etkisiyle yazları artan enfeksiyon hastalıkları içinde şu an ishaller başı çekiyor.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı (KLİMİK) Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bunun her yıl beklenen mevsimsel bir artış bulunduğunu kaydederek yiyeceklerin uygun koşullarda saklanması ve temiz su tüketiminin önemine değindi.
“Türkiye’de de olmasını beklediğimiz hastalıklar var”
Prof. Dr. Yavuz şöyleki dedi:
“Yazları ishalli hastalıklar oldukça artar. Bilhassa gıdaların uygun koşullarda saklanamaması, havaların sıcak olması ya da su sistemlerinin kontaminasyonu sebebiyle salgın şeklinde seyredebilir. Bu tarz şeyleri bu yaz da görüyoruz. Besin güvenliği ve uygun su tüketimi oldukça mühim. Fakat aslolan, şu anda sivrisineklerle gelebilecek Türkiye’de de olmasını beklediğimiz hastalıklar var”
Şu an aslolan kaygı duydukları mevzunun sivrisineklerden bulaşan viral hastalıklardan Batı Nil ateşi ile Dang humması bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Yavuz, Demirören Haber Ajansı’na mühim açıklamalarda bulunmuş oldu.
“Her iki tür sinek de devletimizde var”
Prof. Dr. Yavuz, her iki hastalığa da yol açan sivrisinek türlerinin devletimizde de bulunduğunu, Batı Nil ateşi virüsünü taşıyan türün devletimizde senelerdir görüldüğünü ve son olarak 2019’da İstanbul’da bir salgına yol açtığını kaydederek, geçen yıl Yunanistan’da 100’den fazla olgu bildirildiğini altını çizdi.
Prof. Dr. Yavuz, Dang hummasının ise şu an Avrupa ve İran’da mahalli olarak yayılıp pek oldukça vakaya yol açtığını altını çizdi ve bu bölgelere gezi esnasında hasta olunması halinde, vektör sivrisinek Aedesler’in devletimizde de bulunması sebebiyle, cemiyet içinde yayılma potansiyeli olan tehlikeli bir hastalık bulunduğunun altını çizdi.
Küresel ısınma sebebiyle belli tür sivrisineklerin görüldüğü bölgelerin değişiklik göstermesi ve virüs bulaştırabilen türlerin devletimizde de tespit edilmiş olması sebebiyle bu mevzuda yakın takibinin yapılmasının önemine değinen Prof. Dr. Yavuz şöyleki konuştu:
“Batı Nil ateşi var sözgelişi, İstanbul’da 2019’da salgın yapmıştı son olarak. Merkezi sinir sistemini tutabilen, doğrusu menenjite niçin olabilen tehlikeli bir hastalık. Onu oldukça yakın takip etmemiz gerekiyor. Bir grup sivrisinekten (Culex türü) bulaşabiliyor. Gene Aedes türü sivrisinekten, ki bu tür İstanbul’da da tespit edilmiş durumda, Dang ateşi (Dang humması) dediğimiz hastalık, şu an hem İran’da hem Avrupa’da tanımlandı. Bizde de tanımlanmasından oldukça korktuğumuz bir virüs. Bu sebeple o da alev ateş olabildiği şeklinde, kimi zaman ağır hastalık tabloları da yapabiliyor. Bu yüzden sivrisinekten bulaşabilecek hastalıkların bölgemizde görülüyor mu görülmüyor mu ne olursa olsun denetim altında olması lüzumlu. Bu sebeple erkenden farkına varmamız lazım ki tedbir alabilelim. Sürveyans takipleri oldukça mühim kazanıyor”
“Tek sıhhat yaklaşımıyla savaşım lüzumlu”
Dünyanın birçok ülkesinde küresel ısınma ile beraber sivrisineklerin yaşadıkları bölgelerin değişmesinin, sivrisinekle bulaşan hastalıkların insanoğlu için tehdit oluşturduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, sözlerini şöyleki sürdürdü:
“Tek bir tür sivrisinekten bahsetmiyoruz. Birçok tür var. Her sivrisinek türü de değişik mikroorganizmaları taşıyabiliyor. Dolayısıyla bu sivrisineklerin ‘Tek Sıhhat’ yaklaşımıyla oldukça yakından takip edilmesi lazım. Kısaca bulunduğunuz bölgede hangi tür sivrisineklerin bulunduğunun tespit edilmesi, çoğalmasını engelleyecek bazı önlemler alınması, ki bunlar çevresel önlemler, artı bu sivrisineklerden bulaşan enfeksiyonların insanlarda ve hayvanlardaki durumunun da takip edilmesi lüzumlu. Örnek olarak Batı Nil ateşi, 2019’da İstanbul’da salgın icra eden virüs. Bu sözgelişi atlarda da aynı tabloya yol açıyor”
“Kuşlardan atlara ve insanlara geçmişti”
Tek Sıhhat yaklaşımı denince bir tek insanoğlu değil hayvan sağlığı ve çevresel koşulların da işin içine girdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz şu cümleleri kurdu:
“Bu sebeple hayvanlardaki enfeksiyon insanlara bulaşabiliyor. O dönemde mesela, sivrisinekler kuşlardan bu mikrobu alarak Batı Nil ateşini atlara ve insanlara bulaştırdı. Ölümcül de olabilen bir tabloya niçin oldu. İnsana geçebilmesi için bir kaynak olması lazım. O kaynaktan sivrisinek (vektör) vasıtasıyla mikroorganizmayı alması ve bulaştırması lazım. Dang humması mesela, bir sivrisinek türü, hasta bir insandan bunu alıyor ve başka bir insana taşıyabiliyor. Bunun yayılması için bir hasta lazım. İşte burada şöyleki bir şey var, mesela İtalya ve Fransa’da görüldüğü vakit buraya gezi edenler bunu (kendi ülkelerine de) getirebiliyorlar. İnsanlar içinde bulaştıracak vektörünüz var ise, oldukça kolay bir halde (başka coğrafyalara) taşınabiliyor hastalık. Dolayısıyla bu kadar da oldukça seyahatin olduğu bir dönemde, bu vektörler olduğu sürece Türkiye’de de görülmesi an meselesi. Bir tane Dang virüsü alıp gelen bir şahıs bile olsa, bunu başka birine bulaştırabilir. Avrupa’da da var şu anda vakalar. İran’da da vakalar tanımlandı. Bizde olma ihtimali de oldukça yüksek bundan dolayı”
“Bakanlıklar ve mahalli yönetimlerin acil ortaklık lüzumlu”
Bu mevzuda bir an ilkin sürveyans (hastalığın tespit ve takip edeni) çalışmalarına başlanması icap ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Yavuz, şu uyarılarda bulunarak sözlerini noktaladı:
“Dang humması da ateşle seyreden bir hastalık. Yineleyen enfeksiyonlarda oldukça ağır tablolara yol açabiliyor, ölümcül olabiliyor. Bu sivrisinekler halen Türkiye’de var. Küresel ısınmayla beraber bunu bulaştıran Aedes türü sivrisinekler şu an İstanbul’da da var. Batı Nil açısından da kuş göç yolları üzerindeyiz. Kuşlardan alıp başka canlılara bulaştırabilme riski yüksek. Netice olarak aslen mahalli yönetimlerle Sıhhat Bakanlığı ve Ziraat Orman Bakanlığı, hatta Çevre Bakanlığı’nın beraber emek harcaması gerekiyor. Hayvan sağlığı mevzularını beraber ele almaları gerekiyor ki başarı elde edelim. Sivrisineklerin nerede yaşayacağı ve bunların azaltılmasıyla ilgili acilen ortak emek verme yürütülmesi gerekiyor”
Haber Deposu: Demirören Haber Ajansı (DHA)
