Bu videoyu seyretmek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin
AA & Ensonhaber
Internasyonal Hakkaniyet Divanı’nda İsrail’in Doğu Kudüs dahil işgal altında tuttuğu Filistin topraklarındaki uygulamalarının hukuki neticelerine ilişkin verilecek danışma görüşünde sözlü sunumların takvimi belli oldu.
Türkiye’nin de aralarında bulunmuş olduğu 52 devletin yanı sıra Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Afrika Birliği’nin her biri 19-26 Şubat tarihleri içinde otuzar dakika sözlü sunumlarını gerçekleştirecek.
Sözlü beyanlara 19 Şubat TSİ 12:15’te Filistin’in sunumuyla başlanırken son sözlü beyan 26 Şubat tarihinde TSİ 16.00’da Maldivler tarafınca yapılarak duruşmalar sona erecek.
İsrail’in işgal altında tuttuğu Filistin’deki uygulamaların hukuki sonuçlarına ilişkin Türkiye’nin sözlü beyanı ise 26 Şubat Pazartesi TSİ 12:00-12:30 içinde yapılacak.
Danışma görüşleri bağlayıcı değil
Internasyonal Hakkaniyet Divanı’nın temel görevleri içinde devletler içinde ortaya çıkan hukuki ihtilafları, internasyonal hukuka uygun şekilde çözmek ve kendisine yönlendirilen hukuki mevzularda danışman görüşü bildirmek bulunuyor.
Internasyonal Hakkaniyet Divanı bu meselede Birleşmiş Genel Kurulu’nun talebi üstüne İsrail’in işgal etmiş olduğu Filistin’deki politikaları ve uygulamalarının hukuki sonuçlarına ilişkin bağlayıcı olmayan danışma görüşü verecek.
Halka açık yapılacak duruşmalar canlı yayınlanacak.
Divan önünde bir danışma görüşüne ilk kez bu kadar oldukca sayıda devletin yazılı ve sözlü beyanda bulunmuş olduğu görülürken yazılı beyanda bulunan İsrail’in sözlü duruşmalarda yer almaması dikkati çekti.
İsrail’in soykırım suçlamasıyla yargılandığı davadan değişik
Internasyonal Hakkaniyet Divanı’nın 19-26 Şubat tarihleri içinde 52 devlet ve 3 internasyonal kurumun sözlü beyanlarını dinleyeceği danışma görüşü Cenup Afrika’nın İsrail aleyhine Soykırım Sözleşmesi’nin ihlali sebebiyle açmış olduğu davadan değişik olarak iki devlet içinde ihtilaflı bir davaya ilişkin olmayıp yalnız İsrail’in Filistin’i işgalinin hukuki sorumluluğuna ilişkin Internasyonal Hakkaniyet Divanı’nın bağlayıcı olmayan hukuki görüşünü içeriyor.
Birleşmiş Milletler görüş istemişti
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Hususi Siyasal ve Dekolonizasyon Komitesi, 30 Aralık 2022 tarihindeki sonucunda Internasyonal Hakkaniyet Divanı’ndan 1967’deki savaştan bu yana İsrail’in faaliyetleri sonucunda Filistinlilerin kendi kaderini atama etme hakkının reddedilmesinin hukuki neticeleri hakkında görüş bildirmesini talep etmişti.
Divana yöneltilen ilk soruda, “İsrail’in Filistin halkının kendi kaderini atama hakkını devamlı olarak ihlal etmesinden, Kudüs’ün demografik yapısını, karakterini ve statüsünü değiştirmeye yönelik tedbirler de dahil olmak suretiyle 1967’den bu yana işgal altında tuttuğu Filistin topraklarını uzun soluklu işgal, yerleşim ve ilhak etmesinden ve ilgili ayrımcı mevzuat ve tedbirleri kabul etmesinden meydana gelen hukuki sonuçlar nedir?” ifadeleri kullanılmıştı.
İkinci sual ise “İsrail’in yukarıdaki belirtilen siyaset ve uygulamaları işgalin hukuki statüsünü iyi mi etkilemektedir ve bu statünün tüm devletler ve Birleşmiş Milletler için doğurduğu hukuki sonuçlar nedir?” şeklinde ifade edilmişti.
İsrail’in internasyonal hukuku ihlal etmiş olduğu bildirilmişti
Türkiye’nin de aralarında bulunmuş olduğu ülkeler ve internasyonal kurumlar, danışma görüşü verilecek sorular hakkında kendi tutumlarını içeren yazılı beyanları Internasyonal Hakkaniyet Divanı’na sunmuştu.
Merkezi Hollanda’nın yönetimsel başkenti Lahey’de bulunan Internasyonal Hakkaniyet Divanı birden fazla devlet içinde çıkan çekişmeli davalara bakmasının yanı sıra Birleşmiş Milletler organları ve öteki hususi kurumlarının sordurulmuş olduğu sorular hakkında bağlayıcı olmayan danışma görüşü verebiliyor.
Internasyonal Hakkaniyet Divanı, 2004’teki bir danışma görüşünde İsrail’in Filistin’de işgal etmiş olduğu topraklarda inşa etmiş olduğu duvarın internasyonal hukuku ihlal ettiğini bildirmişti.