Dispne olarak da adlandırılan nefes darlığı, birçok değişik hastalığa bağlı olarak gelişebiliyor ve uzun solukta ilerleyici bir durum olabiliyor. İşte nefes darlığına yol açan sıhhat sorunları.
Nefes alma ve nefes vermede güçlük ile ortaya çıkan dispne birçok faktörden kaynaklanabilir. Sebep olduğu hastalık kişiden kişiye değişebilir ve yoğunluğu değişkendir.
Değişik nefes darlığı türleri vardır. Akut dispne, en sık akut kalp yetmezliği, pulmoner emboli, astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) şeklinde durumlarda oraya çıkar.
Kardiyak dispne, kalp yetmezliğinin sonucudur. Kalp artık kan akışını pompalama görevini yerine getiremez. Vücudun her yerinde ödem oluşur ve akciğerler su toplar. Hasta hemen sonra göğüste boğulma ve baskı hisseder. Pulmoner emboli nefes darlığı, ansızın ortaya çıkan sadece yoğunluğu değişken olan bir dispnedir. Çoğu zaman göğüste ağrı ile ilişkilidir.
İnspiratuar dispne, havayı solunum etme güçlüğü ile kendini gösterir, çoğu zaman trakea yada gırtlaktaki bir engelden yada larenjit durumunda olduğu şeklinde gırtlak çapındaki azalmadan oluşur. Ekspiratuar dispne ise bir astım krizinde yada KOAH krizinde ortaya çıkar ve hırıltı solunum görülür.
Kussmaul solunumu genel olarak diyabetin bir komplikasyonunda, kanda asidik maddelerin birikmesine karşılık gelen metabolik ketoasidozda ortaya çıkar.
Kronik nefes darlığına dikkat edin
Kronik dispne zaman içinde devam eden ilerleyici bir nefes darlığı başlangıcıdır. Akut dispnede olduğu şeklinde ana nedenler kardiyak ve pulmoner kökenlidir.
Eforda dispne, yalnızca fizyolojik efor esnasında ortaya çıkan bir nefes alma zorluğudur. Çoğu zaman astım yada kalp yetmezliği şeklinde akciğer hastalığının bir göstergesidir. Kalp hemen sonra egzersiz esnasında vücudun artan taleplerine uyum sağlayamaz. Hastalık ne kadar ilerlerse nefes alma güçlüğü o denli artar, ta ki hasta istirahatte bile nefes darlığı hissedene kadar. Bu dispne türü uzun solukta kronik nefes darlığına neden olur.
Nefes darlığı ile ilişkili hastalıklar
Nefes darlığı ile ilişkili sıhhat sorunları çoğu zaman hastalar tarafınca boğulma hissi, süratli yada derin nefes alamama olarak tanımlanır. Ek olarak, nefes vermeyi bitirmeden ilkin nefes almak zorunda hissedilebilir. Nefes darlığının nedenine bağlı olarak öksürük, hırıltı ve göğüs ağrısı da ortaya çıkabilir.
Nefes darlığı çoğu zaman kalp yada akciğer hastalıklarıyla ilişkilidir.Sadece, değişik birkaç sıhhat problemi da nefes darlığına niçin olabilir:
Solunum bozuklukları
Astım, KOAH, yabancı cisim tarafınca tıkanma, pulmoner amfizem, solunum yolu enfeksiyonu (larenjit, bronşit, pnömopati vb.), bronş kanseri, pulmoner emboli ve sigara içmek nefes darlığına niçin olur.
Kalp sorunları
Kalp yetmezliğinin tüm sebepleri, kalp kapakçık anormallikleri ve anjina pektoris nefes darlığına niçin olur.
Nörolojik bozukluklar
Solunum kaslarını bozabilecek tüm nöromüsküler hastalıklar nefes darlığını tetikler.
Demir eskikliği
Nefes darlığı, demir eksikliği anemisinden kaynaklanabilir.
Aşırı kiloluluk
Fazla kilolar sebebiyle akciğerler vücut isteklerini karşılayamayabilir. Bu durum nefes darlığına neden olur.
Nefes darlığı durumunda çözümler nedir?
Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, nefes darlığının nedenini belirlemek ve tedavi etmek için ne olursa olsun bir uzmana başvurun. Nefes almayı iyileştirmek ve aşırı hareketsiz bir yaşam tarzıyla savaşım etmek için tertipli fizyolojik aktivite yapmak önemlidir.
Bir çok süre kronik nefes darlığı, solunum yada kalp hastalıklarından oluşur. Solunum yolu enfeksiyonu durumunda uygun tedavi (antibiyotikler) reçete edilecektir.
Nefes darlığı astım kriziyle ilgiliyse çeşitli ilaçlar durumu hafifletebilir. Hastanede daha kuvvetli ilaçlar da verilebilir. Kalp hastalıkları durumunda, hastanede uygun tedavi semptomları mümkün olduğunca sınırlandıracaktır.
Genel olarak nefes darlığı çekiyorsanız, şunları yapabilirsiniz:
– En kısa sürede sigarayı bırakın.
– Kirli havaya maruz kalmaktan kaçının.
– Yüksek rakımlarda kalmaktan kaçının.
– Fazla kilolarınızı verin.
