Kış ayları, bir çok insan için keyifli bir mevsim benzer biçimde görünse de, bilhassa kısa günler ve uzun karanlık geceler, ruhsal sağlığı negatif yönde etkileyebilir.
Düşen sıcaklıklar, azalan güneş ışığı ve toplumsal etkinliklerin azalması benzer biçimde faktörler, kış depresyonu ve öteki ruhsal sıhhat problemlerine yol açabilir.
Peki, bu ruhsal etkisinde bırakır neler bulunduğunu ve bu durumla iyi mi başa çıkılabileceğini sizin için derledik.
MEVSİMSEL DUYGU BOZUKLUĞU (SAD)
Kış aylarında, bazı bireylerde Mevsimsel Duygusal Bozukluk (SAD) olarak malum bir tür depresyon gelişebilir.
SAD, mevsimsel değişimlerle ilişkili bir ruhsal bozukluktur ve bilhassa güz ve kış aylarında belirginleşir.
Bu durum, çoğu zaman güneş ışığının azalması, hava koşullarının kötüleşmesi ve günlerin kısalması ile tetiklenir.
BELİRTİLERİ
Emareleri ise, şahıs çoğu zaman mutsuz, depresif ve umutsuz hisseder. Bitkinlik, halsizlik ve genel bir isteksizlik hali hakimdir. Kışın bilhassa karbonhidrat ve tatlılara yönelik bir iştah artışı gözlemlenir.
Sebepleri ise, Kış aylarında günlerin kısalması, vücudun biyolojik saatini etkisinde bırakır ve melatonin ile serotonin seviyelerini dengesiz hale getirir. Melatonin, uyku düzenimizi denetim ederken, serotonin ise ruh halimizi düzenleyen bir nörotransmitterdir.
Kışın dışarıda zaman geçirmek daha zor hale gelir, bu da toplumsal izolasyona niçin olabilir. İnsanların dışarıda etken olmamaları, yalnızlık duygusunu pekiştirebilir.
DEPRESYON VE KAYGI BOZUKLUKLARI
Kış aylarında ruhsal sağlığı negatif etkileyen öteki bir durum ise, depresyon ve kaygı bozukluklarının artmasıdır.
Mevsimsel değişimler, insanların ruh halini direkt etkileyebilir ve bazı kişilerde kaygı seviyelerinin artmasına yol açabilir.
BELİRTİLERİ
Bu bozukluğa haiz kişilerde duygusal iniş çıkışlar, ilgisizlik, umutsuzluk duygusu ve başlamakta zorlanma benzer biçimde durumlar gözlemlenir.
Ek olarak, kaygı, stres ve huzursuzluk duygularının artması olağandır. İnsanlar gelecekle ilgili kaygılarını daha çok hissettiklerinde, genel olarak da ruh halleri negatif etkilenebilir.
Sebepleri ise, güneş ışığı, serotonin üretimi için gereklidir ve bu nörotransmitterin eksikliği depresyon emarelerini tetikleyebilir.
Soğuk hava, fizyolojik aktiviteyi kısıtlar. Fizyolojik egzersiz, endorfin salgılar, bu da kişinin kendini iyi hissetmesini sağlar. Yetersiz egzersiz, depresyonun kötüleşmesine yol açabilir.
SOĞUK HAVALARDA SOSYAL İZOLASYON
Kışın etkisiyle insanoğlu evde daha çok zaman geçirebilir ve toplumsal etkileşimler azalabilir. Bu durum, bilhassa yalnız yaşayan bireylerde toplumsal izolasyona yol açabilir. İnsanlar dışarıda zaman geçirmeye çekindikçe, yalnızlık duyguları pekişebilir ve bu da genel ruh halini daha da negatif etkileyebilir.
BELİRTİLERİ
Şahıs toplumsal etkinliklere katılmadığında yada dostlarıyla dışarıda zaman geçiremediğinde yalnızlık duygusu artabilir.
Toplumsal yalıtım, ruh halini negatif etkileyebilir ve kişinin huzursuz, depresif hissetmesine niçin olabilir.
Sebepleri ise, insanoğlu soğuk ve karlı havalarda dışarıda uzun süre zaman geçirmeyi istemeyebilir ve böylece toplumsal etkinliklere katılım azalır.
Bilhassa dinlence dönemlerinde yalnızlık duygusu daha belirgin hale gelebilir. Aileyle ilgili bağların zayıflaması yada toplumsal çevredeki değişimler, kışın yalnızlık hissini artırabilir.
NASIL BAŞA ÇIKILIR
Kış aylarında yaşanmış olan bu negatif ruhsal etkilerle başa çıkmak için bazı yöntemler vardır. İşte bilimsel olarak desteklenen başlıca stratejiler:
DÜZENLİ FİZİKSEL AKTİVİTE
Egzersiz, ruh hali üstünde direkt pozitif yönde tesir yapar. Fizyolojik aktivite, endorfin salgılar ve kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar. Kışın dışarıda egzersiz yapmak zor olabilir, sadece kapalı alanlarda yapılabilecek aktiviteler de mevcuttur (yoga, pilates, dans, bisiklet vb.).
Fizyolojik etkinlikler, endorfin seviyelerini artırır ve depresyonu hafifletir. Kaygıyı azaltır ve enerji seviyelerini yükseltir.
SAĞLIKLI BESLENME VE YETERLİ UYKU
Kışın insanların metabolizması daha yavaş çalışabilir ve bu da ruh hali üstünde etkili olabilir.
Düzensiz beslenme, düşük enerjili yiyecekler ve uyku eksikliği, depresif emareleri artırabilir.
Bu yüzden dengeli ve sıhhatli bir beslenme düzeni ile kafi uyku almak fazlaca önemlidir.
Yapılması gerekenler ise yalnız şunlardır; taze sebzeler, meyveler ve omega-3 yağ asitleri benzer biçimde gıdaları tüketmek, tertipli uyku saatleri belirlemek ve uyumadan ilkin rahatlamayı teşvik eden bir rutin oluşturmak.
SOSYAL BAĞLARI GÜÇLENDİRMEK
Toplumsal izolasyonla başa çıkmanın en etkili yolu, toplumsal bağlantıları sürdürmektir.
Kışın dışarıda zaman geçirmek zor olabilir, sadece online yazışma araçları, telefon görüşmeleri yada sanal etkinlikler toplumsal bağları canlı tutmaya destek olabilir.
Bu yüzden, aile üyeleriyle tertipli telefon görüşmeleri yapmak, arkadaşlarla sanal aktiviteler düzenlemek yada açık havada kısa yürüyüşler yapmak ruhsal problemler yaşamam adına oldukça pozitif yönde seçeneklerdir.
ÖZ BAKIMA AĞIRLIK VERMEK
Stresle başa çıkmak için rahatlama teknikleri oldukça etkilidir. Meditasyon, derin nefes alma egzersizleri ve farkındalık (mindfulness), kaygıyı azaltabilir ve zihinsel sağlığı iyileştirebilir.
Örnek teknikler;
- Günde 10-15 dakika derin nefes alarak zihninizi sakinleştirebilirsiniz.
- Farkındalık meditasyonu yaparak, anı yaşamı sürdürmenin ve negatif düşünceleri bir kenara bırakmanın faydalarını hissedebilirsiniz.
