AA & Ensonhaber
İtalya’da İkinci Dünya Savaşı’nın peşinden geçen 77 yılda 68 hükümet vazife yapmış oldu.
Son seçimleri kazanarak iktidara gelen Giorgia Meloni’nin sağ koalisyon hükümeti, seçim vaadi olan ülkede siyasal istikrarı sağlamaya yönelik anayasa reformunu hazırladı.
Başbakanı direkt halk seçecek
Meloni’nin daha ilkin başkanlık ya da yarı-başkanlık olarak da gündeme getirmiş olduğu sistem değişikliği, hükümet tarafınca “başbakanın direkt halk tarafınca seçileceği” bir anayasa reformu haline geldi.
Bakanlar Kurulu’nun bugün onayladığı ve Parlamentoya sunmuş olacağı anayasa reformu taslağına bakılırsa, başbakanlar halk oylarıyla direkt belirlenecek. Seçimlerde milletvekilliği yada senatörlük için aday olup, kazanmış adlar haricinde kimse başbakan olmayacak.
Bununla ülkede son 10 yılda iki kez olmak suretiyle siyasal kriz yaşandığında çıkış formülü olarak başvurulan teknokrat bir isme hükümet kurdurulmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Söz mevzusu teklif, seçimleri kazanan parti ya da ittifaka parlamento çoğunluğunun yüzde 55’ine eşit bir çoğunluk ödülünün de verilmesini öngörüyor.
Ek olarak teklif; mevcut yaşam boyu senatörler haricinde cumhurbaşkanlarının yeni yaşam boyu senatör atama yetkisini elinden alıyor.
Meloni: “Bunu, İtalya’da yapılabilecek tüm reformların anası olarak görüyorum”
Bakanlar Kurulu’nun peşinden basın toplantısı düzenleyen Başbakan Meloni,
Cumhuriyet tarihinde averaj ömrü 1,5 yıl olan 68 hükümetimiz oldu. Bunu, İtalya’da yapılabilecek tüm reformların anası olarak görüyorum. İtalya, son 20 yılda 12 başbakan görmüş oldu. Artık vatandaşlar karar verecek. Bununla gurur duyuyorum. Ülkeye bir şeyler bırakma sorumluluğumuz var.
dedi.
Meloni, hazırlanan anayasa değişikliği teklifinde, cumhurbaşkanının mutlak garantör rolüne dokunulmadığını, başbakanı belirleme yetkisi dışındaki yetkilerinin kalacağını söylemiş oldu.
Giorgia Meloni, reformun halkın seçtiği kişilerin yönetmesini sağlamak bulunduğunu belirterek, vatandaşın direkt oyuyla seçilen başbakanın görevinden ayrılması durumunda, yerine teknokrat bir ismin gelemeyeceğini, gene parlamento içinden birinin seçileceğini kaydetti.
Bakanlar Kurulu’nun onayladığı anayasa değişikliği teklifi, parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisi ve üst kanat Senato’nun onayına sunulacak. Mevcut parlamento aritmetiğinde, anayasa değişikliği her iki kanattan da onay alabilir benzer biçimde gözükse de nihai onay için olası bir referanduma gitmek gerekebilir. Tüm bu sürecin bir yıldan fazla sürmesi umut ediliyor.
Ana muhalefetteki Demokratik Parti (PD) ile muhalefetteki 5 Yıldız Hareketi (M5S), hükümetin bu anayasa değişikliği teklifine karşı olduklarını bildirdi.
2016’daki anayasa değişikliği referandumda reddedilmişti
Ülkede, halihazırda Cumhurbaşkanı, parlamentodaki partilerin güvenoyunu alabilecek parlamento dışından herhangi birine de hükümet kurma görevi verebiliyor.
İtalya’da son olarak bu şekilde Şubat 2021’de Kovid-19 pandemisinin etkileriyle savaşım etmesi amacıyla Avrupa Merkez Bankası’nın eski başkanı Mario Draghi’ye hükümet kurma görevi verilmişti. Draghi, Eylül 2022’deki seçimlere kadar başbakanlık yapmıştı.
Ülkede anayasayı değiştirmeye yönelik daha önceki girişimler, parlamentoda ya da halk oylamasında kafi desteği alamadıkları için bir sonuca ulaşamamıştı.
İtalya’da son olarak 2016 senesinde anayasa değişikliğine yönelik bir referandum yapılmıştı. Söz mevzusu referandumda, çift meclisli yasama sisteminde Senato’nun yetkilerini sınırlandırarak, yasama sürecini hızlandırmayı amaçlayan anayasa değişikliği oylanmış ve bu değişim teklifi, halk tarafınca reddedilmişti.