AA & Ensonhaber
Büyük Karoo yarı çölünün ücra köşesindeki bir çiftlik arazisinde 1871 senesinde elmas bulunmasını takiben bölgeye akın eden 40 binden fazla madenci tarafınca oluşturulan bu derin maden kuyusu, “elmasa saldırı” periyodunun simge mekanları içinde başı çekiyor.
Kimberley Maden Müzesi
Madenciler tarafınca çevresine kurulan Kimberley şehrinin merkezindeki “Büyük Çukur”, Kimberley Maden Müzesi içinde içeriyor.
Şehrin en fazlaca ziyaret edilen yerlerinin başlangıcında gelen bu müze, ziyaretçilerini bir taraftan elmasın “kanlı geçmişine” doğru vakit yolculuğuna çıkarırken öteki taraftan elmas madenciliği üstüne kıymetli bilgiler veriyor.
Müze bahçesinde bulunan zamanı Kimberley evleri konseptli bölüm ise 19. yüzyıl ikinci yarısında Cenup Afrika’daki sömürge mimarisini ve yaşam tarzını yansıtmasıyla ilgi çekiyor.
2 bin 722 kilogram elmas çıkarıldı
1871-1914 yıllarında işletilen bu zamanı madenden toplam 2 bin 722 kilograma denk gelen, 14,5 milyon karatlık elmas çıkarıldı.
Buna nazaran ortalama 17 hektarlık bir alanı kapsayan ve 463 metre genişliğe haiz Büyük Çukur, 240 metre derinliğiyle, makineler olmaksızın insan emeğiyle açılmış en derin çukur olma özelliğine sahibi.
“Dünyanın en büyük çukuru” unvanı ise gene bu yakınlarda yer edinen, 200 metre derinlikte olmasına karşın 20 hektarlık alanıyla Kimberley’deki çukurdan daha büyük hacme haiz Jagersfontein Madeni’ne ilişkin.
Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla faaliyetlerine ara veren ve sonrasında su baskınına uğrayarak kullanılamaz hale gelen çukurdaki suyun derinliği 41 metreyi aşıyor.
Suyun altında, ortalama 15 metre derinliğe kadar inen moloz yığını mevcut.
De Beers
Öte taraftan bugün dünyanın en büyük elmas şirketi kabul edilen De Beers, adını ve temelini Kimberley’deki bu madenden alıyor.
Arazilerinde elmas bulunmasının peşinden, İngilizler tarafınca topraklarını satışa zorluk çeken Boer kökenli De Beers ailesi, halihazırda işgal ettikleri yerlerinden olsalar da elmas sektörünün en büyük firmasının isim babalığını yapıyor.
İngiliz sömürgeci Cecil Rhodes tarafınca, Kimberley madeninde etkinlik gösteren öteki büyük firmaların ortaklığıyla 1888’de kurulan De Beers şirketi, bugün dünya elmas arzının yarısından fazlasını tek başına denetim ediyor.
“Kanlı elmas”
Çoğunluğu siyahi on binlerce madenci tarafınca 43 yılda kazılan Büyük Çukur, işçi ölümleri bakımından kanlı bir geçmişe haiz.
Siyahi işçilerin oldukça sıkıntılı ve tehlikeli emek verme şartları altında çalıştırıldığı bu madende kazalar ve hastalıklar sebebiyle binlerce işçinin yaşamını kaybetmiş olduğu değerlendiriliyor.
Ulaşım ve konaklama
Cenup Afrika Cumhuriyeti’nin Johannesburg ve Cape Town şehirlerine, Türk Hava Yollarının İstanbul’dan tertipli seferleri bulunuyor.
Cape Town ile Johannesburg arasındaki kara yolculuğunda ana güzergahlardan N1 üstünden ulaşımın sağlanabileceği Kimberley, yargı başkenti Bloemfontein’ın ortalama 170 kilometre doğusunda içeriyor.
Kimberley ve çevresinde, çoğunluğu konuk evi ve çiftlik evleri olmak suretiyle, geniş fiyat aralığında çeşitli konaklama imkanları bulunuyor.
Kent merkezinde yüksek kabahat oranlarının görülmesi sebebiyle şehrin banliyölerinde ya da çiftliklerdeki tesisler, daha güvenli konaklama seçenekleri olarak öne çıkıyor.
Büyük Çukur’un yer almış olduğu Kimberley Maden Müzesi’nin giriş tutarı, bu yıl 100 Cenup Afrika randı (ortalama 5,5 dolar) olarak belirlendi.
Müzedeki parasız rehberli turlar, gruplar halinde otuz dakikada bir düzenleniyor.
