Hususi Haber
Bazı cilt lekeleri kanser emaresi olabilir. Bilhassa melanom adında olan cilt kanseri, ciltteki lekelerin fena huylu bir tümör oluşturmasına niçin olabilir. Melanom, çoğu zaman mevcut bir benin değişmesi yada yeni bir benin oluşmasıyla ortaya çıkar. Sadece, yalnız melanom değil, öteki cilt kanseri türleri de oluşabilecek lekelerin emareleri içinde yer alır.
Cilt kanserinin erken teşhisi önemlidir zira erken aşamalarda yakalandığında tedavi şansı daha yüksektir. Cilt lekelerinin kanser emaresi olup olmadığını belirlemek için ABCDE kuralı benzer biçimde belirli bir kılavuz kullanılabilir:
A – Asimetri: Lekenin iki yarısı bakışımlı değilse.
B – Sınır: Lekenin kenarları düzensiz yada belirsiz ise.
C – Renk: Lekenin içinde birden fazla renk yada renk değişimleri var ise.
D – Çap: Lekenin çapı çoğu zaman 6 mm’den (bir ucu bir kalem ucu kadar) daha büyükse.
E – Evrim: Lekenin boyut, biçim yada renginde zaman içinde herhangi bir değişim var ise.
Bir kir bu özelliklerden herhangi birini gösteriyorsa yada kir üstündeki herhangi bir değişim kaygı verici ise, bir dermatolog yada sıhhat uzmanı tarafınca değerlendirilmelidir.
Cilt kanseri kimlerde görülür
Cilt kanseri herkesde görülebilir sadece bazı faktörler cilt kanserinin riskini artırabilir.
Bunlar içinde:
Aşırı Güneş Maruziyeti: Uzun süre güneşte kalmak, güneş yanığı geçirmek yada solaryum benzer biçimde suni bronzlaştırıcılar kullanmak cilt kanseri riskini artırabilir.
Cilt Tipi: Açık ten rengine haiz olanlar, güneş ışınlarına karşı daha duyarlı oldukları için cilt kanseri riski daha yüksektir.
Aile Öyküsü: Ailede cilt kanseri öyküsü olan kişilerde, cilt kanseri riski artabilir.
Yaş: Cilt kanseri çoğu zaman ileri yaşlarda daha sık görülür, sadece gençlerde de görülebilir.
Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerde (mesela, organ nakli yapılanlar yada HIV/AIDS hastaları benzer biçimde) cilt kanseri riski artabilir.
X-Işınları yada Işınım Maruziyeti: Bilhassa çocukluk yada gençlik döneminde yoğun X-ışını yada radyoterapi tedavisi alan kişilerde cilt kanseri riski artabilir.
Kimyasal Maddelere Maruziyet: Bazı kimyasallara maruz kalmak (mesela, arsenik benzer biçimde) cilt kanseri riskini artırabilir.
Cilt kanserinin yaş aralığı
Cilt kanseri her yaşta görülebilir, sadece çoğu zaman ileri yaşlarda daha sık ortaya çıkar. Bilhassa 50 yaş ve üstü bireylerde cilt kanseri riski artar. Sadece, gençler ve hatta çocuklar da cilt kanserine yakalanabilir.
Melanom adında olan cilt kanseri türü, gençler içinde da görülebilir ve hatta 30’lu yaşlarda bile ortaya çıkabilir. Öteki cilt kanseri türleri, bilhassa güneşe fazla maruz kalan kişilerde daha sık görülse de, her yaş grubunda ortaya çıkabilir.
Cilt kanserinin erken teşhisi önemlidir, bundan dolayı tertipli cilt muayeneleri yapılmalı ve ciltteki değişimler dikkatle izlenmelidir. Herhangi bir şüpheli kir yada cilt değişikliği fark edildiğinde, bir dermatolog yada sıhhat uzmanı tarafınca değerlendirilmesi önerilir.
Cilt kanseri tedavisi
Cilt kanseri tedavisi, kanserin tipine, yayılma derecesine ve hastanın genel sıhhat durumuna bağlı olarak değişebilir. Temel cilt kanseri tedavi şekilleri şunlardır:
Cerrahi Müdahale: Cilt kanseri çoğu zaman cerrahi olarak çıkarılır. Bu prosedür, kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması ve çevresinde sıhhatli dokunun da alınması anlamına gelir. Cerrahi müdahale, kanserin türüne, ebatlarına ve yayılma derecesine bağlı olarak değişebilir.
Radyoterapi: Radyoterapi, yüksek enerjili ışınların kullanılmasıyla kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Cilt kanserinde radyoterapi, kanserin boyutuna ve konumuna bağlı olarak kullanılabilir.
Kriyoterapi: Kriyoterapi, sıvı azot benzer biçimde oldukca düşük sıcaklıkların kullanılmasıyla kanserli dokunun dondurulmasını ihtiva eder. Bu yöntem bilhassa minik, yüzeyel cilt kanserlerinde kullanılabilir.
Topikal İlaçlar: Bazı yüzeyel cilt kanserlerinde, cildin üstüne sürülen yada uygulanan topikal ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kanserli hücrelerin yok edilmesine yada büyümesinin durdurulmasına destek olabilir.
Hedefe Yönelik Tedaviler: Bazı cilt kanseri türleri için hedefe yönelik ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini engellemiş olan yada öldüren belirli hedeflere hücum eden ilaçlardır. Mesela, melanom tedavisinde hedefe yönelik ilaçlar kullanılabilir.
Cilt kanseri tedavisi, çoğu zaman bir yada birkaç tedavi yönteminin kombinasyonunu içerebilir. Tedavi planı, hastanın hususi durumuna ve kanserin özelliklerine bağlı olarak belirlenir. Tedavi sonrası, tertipli hekim kontrolü önemlidir, zira cilt kanseri tekrarlama eğilimindedir.