Bu videoyu seyretmek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin
İHA
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ‘Mersin İş Dünyası Buluşması’ programında iş insanlarıyla bir araya geldi.
Küresel iktisat, makro politikalarla ilgili kısa bir değerlendirme icra eden Yılmaz, Türkiye’nin bu çerçevede bulunmuş olduğu konuma ilişkin informasyon verdi.
Yılmaz, Türkiye’nin dünyada 17. büyük iktisat bulunduğunu söylemiş oldu.
“Satın alma gücü paritesine nazaran ise 11’inci büyük ekonomiyiz”
Türkiye’nin ekonomik durumu ile ilgili informasyon veren Yılmaz, “IMF’nin tahminlerine nazaran 17’nci büyük iktisat olduk. Satın alma gücü paritesine nazaran ise 11’inci büyük iktisat konumundayız. Daha da iyi noktaları inşallah kamuyla hususi sektörde hep beraber yürüyeceğiz. Bir taraftan büyümemizi, istihdamımızı sürdürmeye çalışırken öteki taraftan enflasyonla savaşım ediyoruz.
“Yapısal reformlara yoğunlaşacağız”
Enflasyonu düşürmek için kesin bir halde duyuru ettiğimiz politikaları hayata geçiriyoruz. Para politikamızı güncelledik. Maliye politikamızla kara politikalarımızı bir bütünlük içinde hayata geçiriyoruz. Öteki taraftan önümüzdeki dönem yapısal reformlara yoğunlaşacağız.
Verimliliği arttırıcı rekabet enerjisini arttırıcı, yapısal reformlarla programımızı oldukca boyutlu değişik unsurlardan oluşan programımızı hayata geçirmeye devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımızın da bu programa verdiği kuvvetli siyasal destek son aşama mühim. Dünyanın en iyi planlı programını da hazırlasanız arkasında kuvvetli bir siyasal irade yoksa bir anlam ifade etmez, raflarda bir doküman olarak kalır.
“Enflasyon gelecek aylarda ivme kaybedecek”
Sayın Cumhurbaşkanımız bilhassa orta vadeli programı bizzat duyuru ederek toplumla paylaşarak çeşitli vesilelerle bunun arkasındaki siyasal desteğini ortaya koyarak bizlere büyük bir güç veriyor. Plan altında enflasyonumuz gerçekleşti. Bu senenin Ocak ayında bir miktar yüksek geldi enflasyon. Bunu da geçici bir durum olarak görüyoruz.
Genel anlamda Ocak ayında senelik fiyat ayarlamaları yapılır malum. Bir ekip ücret fiyat ayarlamaları da yapıldığı için bunun bir tesiri var. Gelecek aylarda giderek bunun ivme kaybettiğini aylık fazla göreceğiz. Senelik tesirini ise 2024’ün ortalarından itibaren daha net bir halde görmüş olacağız. Program tesirini, yıldız tesirini senelik bazda yansımasını net bir halde görmüş olacağız.
“2026’da enflasyonda tekrardan tek haneli sayıları yakalayacağız”
Emin bir halde mücadelemiz sürüyor. Doğal ki bunu yaparken restorasyona da düşmek istemiyoruz. Dünyanın da problemi bu. 2025’te bunun tesirleri oldukca daha net ortaya çıkacak. Yüzde 15’ler civarında orta vade programımızda öngördüğümüz enflasyon 2026’da ise tekrardan tek haneli sayıları yakalayacağız.
Bunun planını, programına yol haritasını ortaya koymuş durumdayız. Adım adım hedefimize gideceğiz. Bu bir süreç. Bir günde derhal oldukca kısa vadede beklememek gerekir. Adım adım bu neticeleri elde edeceğiz ve hep beraber bu tarz şeyleri göreceğiz” ifadelerini kullandı.
“Orta vadeli programdaki hedefimizi rahatça yakalayabileceğimizi düşünüyoruz”
Konuşmasında devam eden Yılmaz sözlerini şöyleki sürdürdü:
Bizim açımızdan en mühim hususlardan bilhassa ihracatçı illerimiz açısından ihraç pazarlarımızdaki gelişmeler, büyümeler. Bu açıdan da baktığımızda geçen yıl Avrupa bizim doğal en mühim ihraç pazarımız. Avrupa’daki gelişme, dünya büyümesinin de oldukça altında. İşte yüzde 1’ler civarında, bazı ülkelerde sıfır gelişme, eksi gelişme şeklinde rakamlarla karşılaştık.
Önümüzdeki dönemde de ihraç pazarlarımızdaki büyümenin yüzde iki, iki buçuk civarında olmasını bekliyoruz. Geçmişe nazaran bir miktar daha iyi fakat tarihsel ortalamaların gene maalesef altında. Dolayısıyla dünyada sıkıntılı koşulların olduğu, rekabetin arttığı bir dönemdeyiz bunu hep beraber görmemiz, çözümleme etmemiz ve buna nazaran politikalar geliştirmemiz gerekiyor.
Türkiye’deki makro ekonomik politikalara baktığımızda ise özetlemek gerekirse özetlerken gelişme tarafında oldukça iyi bir performansımızdır. Pandeminin etkilerinin yoğun olarak yaşandığı 2020, 2022 döneminde dünya ekonomisi bu 3 senelik dönemde bir tek yüzde 7 büyürken Türkiye ekonomisi yüzde 20 büyümeyi gerçekleştirmiş oldu. Tüm milletin olarak mühim bir performans sergiledi. İhracatımıza istihdamız arttı.
Geçen senenin büyümesi hemen hemen tam çıkmış değil. 3 çeyreklik büyümeyi biliyoruz sadece 4’üncü çeyrek bildiğiniz gibi bu ayın sonunda istatistik kurulumuz tarafınca duyuru edilecek. 2023 yılının büyümesini hep beraber görmüş olacağız. İlk 3 çeyreklik dönemde Türkiye ekonomisi yüzde 4.7 bir gelişme kaydetti. Son 20 senelik gene performansımıza baktığımızda senelik averaj yüzde 5.4 gelişme kaydetmişiz.
Geçen yılki geçen yıl büyümemizin orta vadeli programa nazaran 4.4 olmasını öngörüyoruz. Son çeyrekte yüzde 3.7 bir gelişme kaydetmemiz bu hedefi gerçekleştirmemize kafi gelecek. Onu hep beraber göreceğiz. Fakat biz orta vadeli programdaki hedefimizi rahatça yakalayabileceğimizi düşünüyoruz. Ilkin bazı göstergelerde. Büyümemiz iyi gidiyor. Dünya şartlarını da dikkate aldığımızda gene dünya büyümesinin üstünde bir gelişme performansı sergiliyoruz. Bu pozitif yönde bir durum.
“2024 yılına iyi başladık”
Cari işlemlerin temel problem olduğuna da dikkat çeken Yılmaz, “Aslen cumhuriyet zamanı süresince baktığımızda kalkınmamız yönündeki en büyük tarzlardan bir cari açıkla çalışır. Malum enerjiye bağımlı bir ülkeye ithal ediyoruz. Fakat başka bir ekip tedbirlerle hem enerji sektöründeki politikalarımızda hem de genel olarak döviz kazandırdığı faaliyetleri teşvik ederek bu yapısal sorunumuzun da üstesinden gelme gayreti içindeyiz.
Orta vadeli programımızı yaparken bunu en temel meselelerden biri olarak ortaya koyduk. Senenin geçen senenin ikinci yarışında bu yönde pozitif yönde sonuçlar almaya başladık. Yıl ortasında 60 milyar dolarlar seviyesinde çıkan cari açığımız yıl sonu itibariyle 45.2 milyar şeklinde bir rakama geriledi. Bu gerilemenin devam edeceğini düşünüyoruz. Burada doğal ihracatçılarımıza ben tebriklerimi iletmek isterim. Şükranlarımı sunmak isterim.
Bu sonucun elde edilmesinde ihracatçılarımız ve turizmcilerimizin oldukca ciddi katkısı var. Gezim gelirlerimizde 54. 3 milyarı yakaladık. Bu yıl hedefimiz 60 milyon gezgin, 60 milyar dolar gezim geliri. Bu da cari açığımıza ciddi katkılar sunacak. Portföy yatırımlarında gene pozitif yönde bir gelişme görüyoruz. 2022’senesinde 13,7 milyar dolar çıkış varken 2023’te nette 8,34 milyar dolar değerinde bir giriş gerçekleştiğini görüyoruz.
“Türkiye bu artan ana para hareketinden hak etmiş olduğu oranı alacaktır”
Dünyadaki konjonktüre de baktığımızda bilhassa senenin ikinci yarışında gelişmiş ülkelerin para siyaset değişimle de beraber gelişmekte olan ülkelere dönük ana para hareketlerinin artması planlanıyor. Internasyonal kurumlar da bunu bekliyorlar. İnşallah seyrettiğimiz politikalarla Türkiye bu artan ana para hareketinden hak etmiş olduğu oranı alacaktır.
Dış ticaretimizden, ihracatımızda baktığımız süre gene zamanı bir seviyeyi yakaladık. Bu orta vadeli programdaki tahminimizin bir miktar üstünde.2024 yılına da ocak ayında iyi başladık. İhracatımız 3.6 bir artış gösterdi. İthalatımız ise yüzde 22 oranında bir azalış gösterdi.
Buda cari işlemler dengemize tecim kanalıyla mühim bir katkı oluştuğunu gösteriyor. Merkez Bankamızın rezervleri güçleniyor. Gene geçtiğimiz Mayıs ayında 98 milyar dolarlara kadar düşmüştü. 145 milyar dolarlara kadar terfi etti. Son dönemde bir düşüş var.
Gene de 135 milyar dolar seviyelerini koruyor. Burada bu mevzuları mevzuattaki çözülmenin bilhassa ocakta yoğun olmasının bir miktar tesiri var. Fakat rezervlerimizi biz güçlendirmeye önümüzdeki süreçte de devam edeceğiz.
Kur korumalı mevzuatta ciddi bir çözülme var hakkaten. Rakamlarda da bunu görüyoruz. O günün gereksinimlerine nazaran yapılmış oldu. 9 Şubat’tan itibaren sayıları söyleyebilirim. 2 trilyon 368 milyar TL’ye kadar geriledi” diye kaydetti.
“Kurla ilgili hükümet olarak ne bir tahminimiz var ne de bir hedefimiz var”
Döviz kurlarıyla ilgili bir suali da yanıtlayan Yılmaz, “Kurla ilgili şunu ifade etmek isterim. Biz özgür kur rejimi uyguluyoruz. Dolayısıyla kurla ilgili hükümet olarak ne bir tahminimiz var ne de bir hedefimiz var. Özgür piyasada oluşur diyoruz kur. Bir tek Merkez Bankamız kanundan da gelen yetki ve sorumlukla spekülatif hareketliliklere müdahale ediyor.
Piyasa bozucu bir ekip faaliyetler olduğu süre bunun önüne geçmek için çaba sarf ediyor elindeki araçlarla. Bunun ötesinde kur piyasada belirlenir diyoruz. Arz ve taleple belirlenir diyoruz. Fakat son dönemlerde hepiniz yaşayarak görüyorsunuz ciddi bir istikrar oluşmuş durumda.
Kurdaki hareketliliği değerlendirirken nominal ve gerçek kuru ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Enflasyonun olduğu bir ortam da nominal kurun belli bir oranda artışı düzgüsel karşılanmalı. Gerçek anlamda baktığımız da son dönemde TL’nin bir miktar kıymet kazandığını görüyoruz.
Bunu da tespit etmemiz lazım. Biz şunu düşünüyoruz. İhracatın artışında aslolan belirleyici olan dış pazarlardaki talep. Talep geliştikçe, yeni pazarlara girildikçe ihracatçılarımızı değişik desteklerle destekledikçe kurdaki gelişmeler ne olursa olsun ihracatımızı arttıracağımıza inanıyoruz” diyerek sözlerini tamamladı.
Haber Deposu: İhlas Haber Ajansı (İHA)